Güngör Berk’in Kaleminden ; DEVRİM ŞEHİTLERİ
Türkiye Cumhuriyeti Devleti, 1918 – 1924 yılları arasında Anadolu’da yaşanan siyasal devrimle doğmuştur. Bu devrimin “Kurtuluş” aşaması, emperyalizme karşı kazanılan Bağımsızlık Savaşı’dır. Devrimin “Kuruluş” aşamasında ise Osmanlı Devleti’nin ve temel kurumlarının ortadan kaldırılmasına geçilmiştir.
Demokratik yapıda oluşturulacak yeni devletin “Kuruluş” yılları olaylı ve sancılıdır. 1922 yılında saltanat kaldırılmış,Osmanlı Devleti ve hükümetine son verilmiştir. 1923 yılında Cumhuriyet kabul edilerek demokrasi esasına dayalı Türkiye Cumhuriyeti Devleti kurulmuştur. 1924 yılında halifelik kaldırılarak saltanata geri dönüş olasılığı bütünüyle yok edilmiştir. Bundan sonra laiklik ilkesi temel yapılarak hukukta, eğitimde, toplumsal yaşamın her alanında “Aydınlanma Devrimi” başlatılmış,”aklın inançtan ve bilimin dinden bağımsızlaşması “ sağlanmıştır. Sonuçta ümmet ulus, kul birey olmuştur.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk döneminde laik ve demokratik cumhuriyeti benimsemeyen gerici çevrelere, tarikatlara, yobazlara, tutucu aydınlara karşı ödünsüz, kesin, devrimci bir tavır alınmıştır.
1924’ de Terakkiperver Cumhuriyet Fırkası ve 1930’da Serbest Fırka kurulup kapatılmış, 1925’de Nakşibendi tarikatından Şeyh Sait’in isyanı ve Şapka kanununa karşı yapılan ayaklanmalar ödünsüz ve en sert şekilde bastırılmıştır.
23 Aralık 1930’da, Menemen’de gericiler, Nakşibendi Derviş Mehmet’in önderliğinde ve yeşil bayrak altında, “Din elden gidiyor, şeriat isteriz” söylemiyle ayaklanmışlardı. Halkın tepkisiz kaldığı ayaklanmada, ayaklananların üzerine mangasıyla öğretmen- yedek subay Mustafa Fehmi Kubilay gitmişti. Askerlerde manevra mermisi vardı. Kubilay, topluluğu korkutup dağıtmak amacıyla ateş emrini vermişti. Ama topluluk dağıtılamamıştı. Ayaklananlar Kubilay’ı önce yaralamış, sonra caminin musalla taşında başını kesmiş ve yeşil bayrağın tepesine takıp sokaklarda dolaştırmıştı. Engel olmak isteyen iki cumhuriyet bekçisini, Hasan ve Şevki’yi de öldürmüşlerdi.
Menemen ayaklanması ordu birliklerince en sert şekilde ve ödünsüz bastırılmıştı. General Mustafa Muğlalı başkanlığında kurulan mahkeme 2200 sanığı yargılamış, yirmi dokuzu Kubilay’ın şehit edildiği yerde asılmıştı.
Laik Cumhuriyete karşı olanların en önemli başkaldırısı olan Menemen olayı için devlet adamımız İsmet İnönü: “Yüzyıllardır dini politikaya alet eden tüm hareketlerin bir tekrarıdır. Bu zavallılar laikliğe karşı gelerek şeriat istiyorlar, gerçekte kaybettikleri çıkarlarını istiyorlar” demişti.
Gazi Mustafa Kemal Atatürk döneminden sonra, 1946’da çok partili sistemin başlatılmasıyla birlikte siyasal partiler, tutucu seçmenden oy almak uğruna, laiklik ilkesini hep yaralamış ve din devleti kurmak isteyenlerin yolunu açmıştır. O günden bu güne laiklik kavgası devam etmektedir. Cumhuriyetin laiklik karşıtlarıyla olan bu “değişim ve dönüşüm” kavgasına bir de etnik temele dayalı “bölünme” isteyen terör örgütüyle savaş eklenmiştir.
İlhan Selçuk’u dediği gibi: “Anadolu’da Cumhuriyeti yıkmak için çok oyunlar sahneye konuldu. Bunlardan biri irtica, diğeri terör”. Günümüzde yaşanan da budur.
Türk Devrimi sonunda, çağdaş bir toplum ülküsüyle kurulmuş laik ve demokratik Türkiye Cumhuriyeti her türlü engel ve sorunları aşarak çağdaşlaşma yolundaki yürüyüşünü sürdürecektir.
Atatürk Cumhuriyeti ve Devrimlerini koruma, savunma yolunda ilk şehitlerimiz Kubilay ve Cumhuriyet bekçileri unutulmayacaktır. Onları saygı ve minnetle anıyoruz.
GÜNGÖR BERK
